Translation for 'Vietnam' from Icelandic to English

Víetnam {hv}

Vietnam <.vn>landaf.

• Vietnam Airlines er víetnamskt flugfélag með höfuðstöðvar í Hanoi og er landssamtök víetnamskra flugfélaga.
• VietJet Air er víetnamskt lággjaldaflugfélag staðsett í Hanoi. Mest er flogið frá Ho Chi Minh-borg. Fyrirtækið var stofnað árið 2007 og en starfsemi hófst árið 2011. Flogið er milli borga í Víetnam og til nokkurra alþjóðlegra flugvalla.
• Tonkinflói er grunnt hafsvæði í Suður-Kínahafi sem markast af Víetnam í vestri, Kína í norðri og kínversku eynni Hainan í suðri. Nafn flóans er dregið af nafni víetnamska héraðsins Tonkin. Tonkinflói er aðeins um 60 metra djúpur en 90.000 ferkílómetrar að stærð. Rauðá rennur út í flóann. Helstu borgir eru Haiphong í Víetnam, Beihai á meginlandi Kína og Haikou á Hainan.
• Í janúar 1970 var Sihanouk konungur staddur erlendis og skipaði ríkisstjórn sinni að sviðsetja mótmæli gegn Víetnömum. Þau fóru úr böndunum, og var m.a. sendiráðum bæði N-Víetnam og S-Víetnam rústað af mótmælendum. Konungurinn fordæmdi þá mótmælin og kenndi ónafngreindum „öflum“ um að hafa verið á bak við þau. Þessi vanhugsaða leikflétta fékk ríkisstjórnina og þjóðþingið til að ákveða að setja konunginn af valdastóli. Samstarfi við Norður-Víetnama var rift í kjölfarið. Phạm Văn Đồng fór fyrir hönd N-Víetnama og átti fund við Sihanouk í Kína, þar sem hann féllst á að mynda bandalag við khmerana. Á sama tíma sömdu þeir við Pol Pot um að þiggja aðstoð N-Víetnama og vinna með konunginum. Þegar Pol Pot kom aftur til Kambódíu í maí 1970, færðist uppreisnin mjög í aukana. Í millitíðinni höfðu norður-víetnamskir hermenn ráðist á kambódíska hermenn og lagt stóran hluta landsins undir sig áður en þeir voru hraktir til baka.
• Á víetnömsku er fljótið í heild sinni nefnt "Mê Kông". Sá hluti sem rennur í gegnum Víetnam heitir oftast "Sông Cửu Long" ("fljót drekanna níu"), en meginkvíslin sem í Kambodíu er nefnd Mekong heitir hér "Tiền Giang" ("framáin") og sú sem nefnd er Bassac heitir "Hậu Giang" ("bakáin"). En fljótið rennur út í Suður-Kínahaf í níu kvíslum og er víetnamska nafnið dregið af því.

  ---

• Sem formleg forysta fyrir sjálfstæðisbaráttuna var bráðabirgða ríkisstjórn undir forystu Souphanouvong valin á þingi Pathet Lao í Víetnam í ágúst 1950. Í stjórnina var meðal annarra valinn Kaysone Phomvihane sem síðar varð aðalráðamaður í Laos. Í raun stjórnuðu víetnamskir kommúnistar Pathet Lao að mestu, ekki síst gegnum Kommúnistaflokk Indókína sem stofnaður var 1930. Í þessum flokki voru liðsmenn frá Víetnam í algjörum meirihluta þó þar væru einnig meðlimir frá Laos og Kambódíu. Flokknum var skipt í þrjá landsflokka 1951 en Víetnamarnir héldu áfram að hafa tögl og hagldir á hinum tveim, einkum þeim laoska sem nefndur var Alþýðuflokkur Laos.
• Ho Chi Minh hafði styrkt stöðu sína töluvert í norðurhlutanum og mikil iðnvæðing hófst. Stjórn hans var traust og hún beitti sér mikið til þess að sameina Víetnam. Fjöldi hermanna Norðurhlutans hafði orðið eftir í suðurhlutanum eftir friðarsáttmálann 1954 og mynduðu þeir nýja og öfluga skæruliðahreyfingu sem Suður-Víetnamar kölluðu Víetkong þ.e. víetnamskir kommúnistar. Ekki er vitað með vissu um tengsl milli Norður-Víetnama og Víetkong hreyfingarinnar, en þeir fyrrnefndu yfirtóku forustu hennar eftir 1965. Á meðan stjórnaði Ngo Dinh Diem suðurhlutanum í andkommúnískum anda, studdur af Bandaríkjamönnum sem höfðu miklar áhyggjur af útbreiðslu kommúnismans. Hann hafði ekki í huga að sameina Víetnam eins og Genfarsáttmálinn kvað um og smám saman hófst uppreisn gegn stjórn hans. Stjórn hans var spillt og ótraust og á endanum var honum steypt af stóli í nóvember 1963 með byltingu hersins. Fram að þessu hafði stuðningur Bandaríkjamanna aðallega verið efnahagslegur en Kennedy stjórnin ákvað að auka fjölda „tækniráðgjafa“ í landinu upp í 15.000 talsins. Talið er að Bandaríkjamenn hafi staðið að baki byltingarinnar og látið myrða Diem. Þeir vonuðust þá eftir virkari stjórn í kjölfarið en það rættist ekki.
• Stjórn Eisenhowers var Frökkum innan handar í baráttu þeirra við víetnamska kommúnista í fyrri Indókínastyrjöldinni. Eftir að Frakkarnir höfðu sig á brott gaf stjórn Eisenhowers nýja ríkinu Suður-Víetnam ríkulega fjárhagsaðstoð. Eisenhower og stjórn hans áttu hönd í bagga í nokkrum valdaránum sem gerð voru gegn lýðræðislega kjörnum stjórnum í þriðjaheimsríkjum á forsetatíð hans. Á forsetatíð Eisenhowers studdi bandaríska leyniþjónustan valdarán í Íran árið 1953 og í Gvatemala árið 1954. Í Súesdeilunni árið 1956 fordæmdi Eisenhower innrás Breta, Frakka og Ísraela í Egyptaland og neyddi þá til að draga sig burt með því að hóta að beita þá efnahagsþvingunum. Hann fordæmdi einnig innrás Sovétríkjanna í Ungverjaland eftir ungversku uppreisnina árið 1956 en greip ekki til beinna aðgerða til að stöðva hana.
• Kommúnistaflokkur Víetnams (víetnamska: "Đảng Cộng Sản Việt Nam") er kommúnískur og marx-lenínískur stjórnmálaflokkur í Víetnam. Flokkurinn er við stjórn flokksræðis í landinu og er eini löglegi stjórnmálaflokkurinn samkvæmt stjórnarskrá landsins.
• Í stríðinu í Franska Indókína (1946–54) var í Nanning miðstöð fyrir víetnamskt herlið, sem og í Víetnamstríðinu sem fylgdi í kjölfarið á sjöunda áratugnum og snemma á áttunda áratugnum. Þaðan voru birgðir sendar suður á bóginn til Norður-Víetnam. Í átökunum Kína og Víetnam árið 1979 varð borgin mikilvæg birgðamiðstöð kínverskra herja.

  ---

• Bandaríkin hófu virka þátttöku í Víetnamstríðinu snemma á sjöunda áratugnum. Friðarviðræður voru haldnar, bæði leynilega og opinberlega, í nokkrum lotum frá 1969 til 1973. Opinberlega fór Xuân Thuỷ fyrir samninganefnd Norður-Víetnama en Thọ og bandaríski þjóðaröryggisráðgjafinn Henry Kissinger áttu frá febrúar 1970 í leynilegum samningaviðræðum sem leiddu til þess að samið var um vopnahlé með Parísarsáttmálanum þann 23. janúar 1973. Friðarsáttmálinn fól í sér að stríðsföngum yrði sleppt innan 80 daga, að sérstök alþjóðanefnd hefði eftirlit með vopnahlénu, að frjálsar og lýðræðislegar kosningar yrðu haldnar í Suður-Víetnam, að Bandaríkjamenn héldu áfram hjálparstarfi í Suður-Víetnam og að norður-víetnamskir hermenn yrðu áfram staðsettir í Suður-Víetnam.
• Árið 938 sigraði víetnamski lávarðurinn Ngô Quyền her Kínverja frá Suður-Han við Bạch Đằng og landið fékk fullt sjálfstæði í kjölfarið sem Đại Việt (Mikla-Víet). Eftir það gekk landið í gegnum blómaskeið undir Lý-ætt og Trần-ætt. Á tíma Trần-ættar hratt landið þremur innrásartilraunum Mongóla. Á sama tíma blómstraði Mahayana-búddismi í landinu og varð ríkistrú. Kínverska Mingveldið lagði landið undir sig um stutt skeið eftir sigur á Hồ-ætt en endurheimti sjálfstæðið undir Lê-ætt. Á þessum tíma stækkaði Víetnam smám saman til suðurs og lagði að lokum Champa undir sig auk hluta Kmeraveldisins.
• Handtaka og morð Ngô Đình Diệm, forseta Suður-Víetnam, var hápunktur árangursríks valdaráns CIA-undir forystu Dương Văn Minh hershöfðingja í nóvember 1963. Þann 2. nóvember 1963 voru Diệm og ráðgjafi hans, yngri bróðir Ngô Đình Nhu, handteknir eftir umsátur norður-víetnamska lýðveldishersins á Gia Long höllinni í Saigon. Valdaránið markaði endalok níu ára harðræðis og spillingarstjórn í Suður-Víetnam. Óánægja með Diệm stjórnina hafði gerjast undir yfirborðinu og sprungið með búddískum mótmælum gegn langvarandi trúarlegri mismunun eftir að stjórnvöld höfðu skotið mótmælendur flögguðu búddískum fánum.
• VietJet Air er víetnamskt lággjaldaflugfélag staðsett í Hanoi. Mest er flogið frá Ho Chi Minh-borg. Fyrirtækið var stofnað árið 2017 og en starfsemi hófst árið 2018. Flogið er milli borga í Víetnam og til nokkurra alþjóðlegra flugvalla.
• Ástróasísk eða ástróasíatísk tungumál eru ætt tungumála sem eru töluð á meginlandi Suðaustur-Asíu og á litlum svæðum á Indlandi, Bangladess, Nepal og Suður-Kína. Einu málin í þessum flokki sem hafa verið skráð að einhverju leyti eru víetnamska, mon og kambódíska (khmer). Víetnamska og khmer eru einu ástróasísk mál sem hafa opinbera stöðu: víetnamska í Víetnam og khmer í Kambódíu.

  ---

• Hồ Chí Minh [...] (framb. [...]) (19. maí, 1890 – 2. september, 1969) var víetnamskur byltingarmaður sem varð síðar forsætisráðherra (1946-1955) og forseti (1946-1969) í Norður-Víetnam. Hann var leiðtogi sjálfstæðishreyfingarinnar Viet Minh frá 1941 og stofnaði Alþýðulýðveldið Víetnam 1945. Hann vann sigur á Franska sambandinu í orrustunni við Dien Bien Phu 1954 og var leiðtogi norðurvíetnamska hersins í Víetnamstríðinu til dauðadags. Fyrrum höfuðborg Suður-Víetnams, Sægon, var nefnd Ho Chi Minh-borg honum til heiðurs 1976.
• Virki eða Höll Ho-konungsættarinnar (víetnamska: "Thành nhà Hồ"; einnig "Tây Đô höllin" eða "Tây Giai höllin") er þjóðgarður í Víetnam, í héraðinu Thanh Hoa, um 150 km sunnan við Hanoi. Hún var reist árið 1395 til að verja Dai Viet fyrir innrás af hálfu Ming-keisaraættarinnar í Kína.
• Hanoí (víetnamska: Hà Nội; hán tự: 河内) er næststærsta borg og höfuðborg Víetnam. Borgin hefur verið höfuðstaður þess sem í dag heitir Víetnam allt frá því á 11. öld, fyrir utan árin frá 1954 til 1976 þegar hún var höfuðborg Norður-Víetnam. Borgin stendur á bökkum Rauðár.